به گزارش ايرنا، تالاب انزلي و يا مرداب انزلي با مساحتي حدود 20 هزار هکتار در شمال ايران، واقع در استان گيلان، در بندر انزلي قرار دارد. مرداب انزلي از جالب‌ترين زيستگاه‌هاي طبيعي جانوران ايران محسوب مي‌شود و هر ساله پذيراي تعداد زيادي از پرندگاني است که از سوي همسايه‌هاي شمالي به ايران مي‌آيند.
اين تالاب به دليل موقعيت جغرافيايي از نظر ميزان بالاي رطوبت و آب با هيچ‌يک از تالاب‌هاي ايران قابل مقايسه نيست و از جمله تالاب‌هاي بين ‌المللي ثبت ‌شده ايران است. اين تالاب از نخستين تالاب‌هاي ثبت‌شده در معاهده رامسر در سال 1971 ميلادي است.
مرداب انزلي از آن‌جايي که يک تالاب بين‌المللي ثبت‌شده است، هم‌اکنون در فهرست مونترال قرار گرفته‌ است. قرار گرفتن در اين فهرست به معناي اين است که ' تالاب در حال خشک ‌شدن است و به مراقبت نياز دارد' .
تهديد اکوسيستم مرداب انزلي
نيلوفرها و برگه‌هاي گل لوتوس در مرداب انزلي معروف است اما به دليل تغيير در اکوسيستم درياي خزر و روند ريخته‌ شدن فاضلاب‌هاي خانگي و صنعتي و پساب‌ها به آن درياچه، باعث صدمه‌ ديدن اکولوژيک مرداب انزلي شده ‌است.
از ديگر دلايلي که موجب تهديد تالاب انزلي شده، افزايش سطح رسوب‌هاست که باعث کاهش عمق اين تالاب شده است. همچنين تغيير کاربري زمين‌ها و تبديل بخشي از ‌اراضي حاشيه تالاب به زمين ‌هاي کشاورزي است.
ژرفاي تالاب انزلي
به گفته محمد جواد محمدي ‌زاده، رييس سازمان حفاظت محيط زيست ايران، ژرفاي تالاب انزلي تا پيش از انقلاب، حدود هشت متر بود و امکان صيد هفت تا هشت تن ماهي در آن وجود داشت، اما تا تاريخ 13 بهمن 1390، به دليل افزايش سطح رسوب‌ها، ژرفاي اين تالاب به يک و نيم تا حداکثر دو متر رسيده است.
پرندگان مهاجر اين تالاب
پرندگان مهاجر تالاب انزلي از اواسط شهريور ماه از شمال اروپا و مناطق سردسير سيبري به ايران و اين تالاب زيبا مي‌آيند که خوتکا، مرغابي، پليکان، غاز، قو و غيره از جمله پرندگان مهاجر به اين تالاب هستند.
تالاب انزلي پرندگان بومي زيادي دارد که از جمله آنها حواصيل خاکستري، بوتيمار، اگريت و پرندگان ديگرند که در اين تالاب مشغول زاد و ولد و زندگي هستند.
امير عبدوس، رييس اداره کل محيط زيست استان گيلان در اين باره گفت:‌ براي احياي تالاب انزلي اعتباري حدود 90 ميليارد تومان در يک برنامه پنج ساله اختصاص داده شد که اجراي اين طرح از سال 1389 آغاز شد و در سال اول هفت ميليارد تومان و براي سال دوم هشت ميليارد و 100ميليون تومان اعتبار اختصاص داده شد.
وي گفت: براي سال جاري هنوز ضوابط بودجه ابلاغ نشده و اعتباري هم تخصيص داده نشده است که بايد تا پايان دوره پنج ساله رقم اعتبارات تخصيص يافته به 90 ميليارد تومان برسد. اين ميزان اعتبار مصوبه مجلس است و از محل اعتبارات خاص معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري اختصاص مي‌يابد.
عبدوس ادامه داد: براساس طرح احياي تالاب انزلي از زمان آغاز ( سال 1389) تا کنون شش پروژه عملياتي و 5 پروژه مطالعاتي آغاز شد.
وي افزود: در پروژه‌هاي مطالعاتي که مهمترين آنها ' پايش اکولوژيک تالاب انزلي ' بود تمام پارامترهاي فيزيکي، شيميايي، بيولوژيکي، فيتوپلانگتون‌ها، آلودگي‌هاي نفتي و فلزات سنگين داخل تالاب انزلي را به صورت ماهانه از ابتداي شروع طرح تالاب انزلي اندازه گيري کرديم و دراين راستا اولين ايستگاه پايش آن لاين تالاب انزلي نيز راه اندازي شد و در آينده نزديک هم يک ايستگاه ديگر در داخل تالاب نصب و راه اندازي خواهد شد.
به گفته وي از محل اعتبارات اين طرح، پروژه‌هاي تحقيقاتي ديگري که براي شناخت تالاب انزلي و راهکارهاي برون رفت از مشکلاتي که تالاب را تهديد مي‌کند تعريف شده و در حال مطالعه است.
عبدوس ادامه داد: همچنين شش پروژه عملياتي هم دراين طرح تعريف شده که ' احداث چهار دهنه سد رسوب گير در چهار رودخانه اصلي ورودي به تالاب انزلي ' يکي از آنها است. تعداد رودخانه‌هاي ورودي به تالاب انزلي 18 تاست که روي چهار رودخانه در حال نصب تله رسوب گير هستيم .
تله رسوب گير يک عرصه حدود 10 هکتاري است که رودخانه قبل از اينکه وارد تالاب شود وارد اين عرصه استخر مانند مي‌شود و براي مدتي در آن باقي مي‌ماند و اين مدت ماندگاري آب باعث مي‌شود رسوبات موجود در آب ته نشين شود و در نهايت سر ريز آن وارد تالاب مي‌شود.
اين مدلي است که از مطالعات آژانس همکاري‌هاي بين المللي کشور ژاپن (‌جايکا) در قالب پروژه مديريتي اکولوژيک تالاب انزلي که فاز دوم آن در حال اجرا است، استخراج شده است.
نمونه اين اقدام در تالاب' کوشيرو ' ژاپن انجام شده است ،وضعيت اين تالاب زماني بسيار بدتر وضعيت کنوني تالاب انزلي بود اما اکنون با اجراي اين طرح ( ايجاد تله رسوب گير)‌ وضعيت تالاب کوشرو بسيار مساعد و مناسب است .
عبدوس در ادامه به مهاجرت پرندگان در سال جاري به تالاب انزلي اشاره کرد و گفت: امسال جمعيت پرندگان مهاجر به استان گيلان به خصوص تالاب انزلي تقريبا دوبرابر سال گذشته بود که علت اين افزايش مهاجرت سرماي به موقع، بارندگي‌هاي خوب در استان، حفاظت بهتر از عرصه‌هاي تالابي، اجراي پروژه‌هايي که در ارتباط با تصفيه خانه‌هاي پساب‌هاي صنعتي و حوضه‌هاي آبريز در بالا دست است که بر اين اساس بار آلايندگي ورودي به تالاب انزلي بسيار کاهش يافت.
وي ادامه داد: حدود 30 سال زباله شهر انزلي و روستاهاي اطراف آن در بخشي از تالاب انزلي دپو مي‌شد که با پيگيري‌ها و اقدامات قضايي محيط زيست استان، شهرداري ان مکان را تعطيل کرد و در حال حاضر تمام زباله‌هاي شهر انزلي به کارخانه کمپوست انزلي منتقل ميشود.
جايگاه جغرافيايي
تالاب انزلي، در ساحل جنوب غربي درياي خزر، در غرب دلتاي سفيد رود و در جنوب بندرانزلي، در استان گيلان واقع شده و از قسمت غرب به شهر کپورچال و روستاي آبکنار، از جنوب به صومعه سرا و بخش‌هاي رشت محدود شده است.